imagecko.com

Hayatta her mahlûkat?n tabii olarak dünyayla tan??t??? ilk yeri, bir ba?lang?ç noktas? vard?r. ??te, bu ba?lang?ç noktas?na vatan denir. Vatan demek ana yurt demektir. ?nsan her ne kadar çe?itli vesilelerle ana yurdundan ayr?lmak ba?ka yerlerde (buna gurbet denir) ya?amak zorunda kalabilir olsa bile hiçbir insan kendi öz vatan?ndan ayr?lmak istemez. Bunu yaln?zca insan için de?il bütün mahlûkat için tahayyül edebiliriz. Ana vatan? ve yeti?me alan? ekvator olan bir bitki nas?l ki ba?ka bir iklim bölgesine götürülünce yeti?mez (yeti?se bile ayn? kalitede ürün al?nmaz) insan için de vatan bu mesabededir. Bu yüzdendir ki insan içinde bulundu?u ve ait oldu?u öz varl???ndan ve kültüründen kopar?l?nca gitti?i ve götürüldü?ü yerde uyum sorunu ya?ar.

Bir insan için vatan demek “ana” demektir. Ana her ?eydir ve her ?eyin bir anas? vard?r, ana olmadan fertler ve cemiyetler olu?amaz ana bir merkezdir çekirdektir. Hayat?m?z?n de?i?ik e?itim dönemlerinde (evimizde, okullar?m?zda) gerek aile büyüklerimiz gerekse ö?retmenlerimiz bizlere vatan deyince akla ana kelimesi gelmesini söyleyip vatan?n hep ana kelimesiyle birlikte kullan?ld???n? hat?rlatm??lard?r. Onun için vatan kelimesinin yerine daha çok “ana vatan” kelimesi kullan?lm??t?r. Konuya bu noktadan bakt???m?zda insan?n ya?ad??? her yer bir bak?ma onun vatan?d?r. Ama bizim burada kastetti?imiz ve üzerinde durma?a çal??t???m?z konu ana vatan üzerinde yo?unla?maktad?r.

Vatanda? olmak, bir vatanda birlikte ya?amak kavram?n?n do?urdu?u bir olgudur. Ayn? vatanda ya?ayan insanlara vatanda? denilir. Bir vatanda beraber ve hür ya?aman?n gereklerinden biri vatanda? bilincine sahip olmakt?r. Her vatanda? üzerine dü?en vazifeyi hakk?yla yerine getirirse (ki yerine getirmek durumundad?r) birliktelik ?uuru güçlenecek ve vatan daha sa?lam bir yap?ya kavu?turulmu? olacakt?r. Tarihin çe?itli dönemlerinde insanlar vatan için kendilerini feda etmi?tir. Vatan?n vazgeçilmez de?erleri u?runa (bayrak, toprak, egemenlik…) canlar?n? ortaya koyabilmi?lerdir. Bu noktada ana baba çocuk asker sivil kurban edilmi?; ama vatan asla kurban edilmemi?tir; çünkü vatan u?runa ancak kurban olunur vatan kurban edilemez.

Her ne kadar insanlar vatanlar?ndan ayr?lmak zorunda kalabilseler de bu o insana müthi? s?k?nt? ve ac? verir. Vatan?ndan ayr? kalm?? biri öksüz kalm?? çocuk gibidir. Belki bu çocuk ayr? kald??? vatan?ndan ba?ka bir yerde hayat?n? iyi imkânlar dâhilinde sürdürebilir. Belki o yerde iyi noktalara gelebilir. Bu onu vatan?ndan ayr? koymamal?d?r, ba??n? koparmamal?d?r anavatan?yla. O ki?i ya?ad??? yerde yard?m görür; çünkü tek ba??nad?r. Gerekirse kurban olur; ama topyekûn bir milletin ana vatan?ndan ayr? b?rak?lmas? veya vatan?ndan ç?kar?lmas? dayan?l?r ve telâfi edilir bir hâdise de?ildir. Burada devreye millet olma ?uuru girer. Zaten milletleri bir arada tutan da bu ?uurdur.

Acaba bizi biz yapan, dünyan?n en güzel bölgesi olan vatan topra?? yaln?zca ana demek mi? Tabii ki biz can?m?zdan daha çok sevdi?imiz ana vatan?m?z? ba?ka farkl? kelimelerle de süsleyebiliriz. Mesela: Vatan su demek, hava demek, hayat demek vs. Bu sözler k?sa ve öz. Ya inceleyecek olursak? Allah(cc) Kur’ân-? kerim’de “Biz insan? en mükemmel biçimde yaratt?k” diyor. Bir insan mükemmel olarak kalmas? için ne gibi özelliklere sahip olmas? laz?m? —Kendisini tan?mas?, do?ru düzgün olmas? her türlü haram ve kötülüklerden uzak durmas?, hay?rsever olmas?, ba?kalar?n?n hakk?n? yemedi?i gibi kendi hakk?n? da yedirmemesi, ba?kalar?n? ezmemesi kendisini de ezdirmemesi, ba?kalar?n? horlamamas? gerekir.

Peki, ?imdi vatans?z, gurbet ellerde ikinci hatta üçüncü dereceli görülen bir insan?n bütün bu say?lan özeliklere sahip olma imkân? var m?? Hele bu insan?n aln?na kara leke sürülüp vatan?ndan zorla sürülmü?se. Tabii ki hay?r. Bütün bu özelliklere sahip olmak için ilk olarak bir insan?n vatan denen mukaddes topraklara sahip olmas? gerekir. ??te buradan yola ç?karak bakarsak demek ki vatan deyince akla hemen yukar?da sayd???m?z erdemlere eri?mi? ve bu ?uurla ya?ayan insanlar akla gelir… Do?ru düzgün, namuslu, vicdan sahibi, e?itlikçi ve hürriyetçi; yani mükemmel insan; yani Kur’ân-? kerim’de de belirtildi?i gibi ahseni takvîm olmak gerekir, zaten insan Allah’?n buyurdu?u gibi ahseni takvîm üzere halk edilmi?tir.

Peki, ya bir cemiyetin millet olarak tan?nmas? için ne gibi unsurlara sahip olmas? gerekiyor? Bir cemiyetin millet olmas? için ya da millet olarak tan?nmas? için öncelikle içinde ya?ad??? co?rafyaya dost olmas? gerekiyor ya?ad??? yeri sevmesi gerekiyor. Milli de?erlerini ve zengin edebi hazinelerini olu?turup koruyabilmesi gerekiyor. Milletler aras? zeminde millet olarak kabul görmesi için kendine has bir dili ve bu dilde gelecek nesillere miras olarak b?rakaca?? zengin tarihi, edebi hazineleri olmas? gerekiyor; çünkü bu edebi eserlerin içinde bir milletin geçmi?i, üzüntü ve sevinçleri, keder ve mutluluklar?, gelenek ve görenekleri bulunur. ??te, bir millet gerçek bir kimli?e bu yukar?da say?lanlarla sahip olur. Bütün bu eserleri koruyabilmek için bir milletin toplu hâlde bir yerde hayat sürmesi gerekir; yani vatan denen bir topra?a sahip olmak zorundad?r. ??te, bu aç?dan yola ç?kacak olursak görüyoruz ki vatan demek… Milletin geçmi?i, gelece?i, tarihi, edebiyat?, gelenek, görenekleri ve bu milleti ayakta tutup millet özelli?ini yans?tan dili demektir.

Gurbet elde bir insan tam anlam?yla hür olamaz; çünkü bir insan ya?ad??? topraklarda istedi?i zaman istedi?i gibi kendisini ifade edemiyorsa, kendi iradesine göre davranam?yorsa, tam anlam?yla dinini ya?ayam?yor örf adetlerini ya?atam?yorsa; her türlü faaliyet ve te?kilatlanmalar yasaklan?yorsa, ya?ad??? devletin anayasas? bu insanlar?n hak ve hukuklar?n? tam manas?yla korumuyor kendi ana dillerinde her türlü e?itim ve yay?n organlar?n? yasakl?yorsa bu topraklara vatan demek ne derece do?ru olur?
Demek ki vatan demek, yaln?zca ana demekle kalm?yor… Vatan demek geçmi? demek, gelecek demek. Vatan demek atalar?m?z?n kemiklerinin bulundu?u yer, onlar?n edebiyat?, tarihi demek. Do?rulu?u, namusu, vicdan?, hürlü?ü, hak ve hukuku demektir. Vatan demek her ?ey demektir…